Skoki rozwojowe u niemowląt w pierwszym roku życia

Pierwszy rok życia dziecka to bardzo dynamiczny okres, w którym dziecko rozwija się w zaskakującym tempie. Niemowlę przechodzi w tym czasie przez tak zwane skoki rozwojowe. Nabywa ono wtedy nowe umiejętności, powiązane z przetwarzaniem bodźców ze świata zewnętrznego.

Skoki rozwojowe u niemowląt to niezwykle ważne momenty. Oprócz pierwszego roku życia dziecka, występują one również w dalszych etapach rozwoju, jednak to właśnie na pierwszy rok przypada ich największa intensywność.


Czym są skoki rozwojowe?

Skok rozwojowy to czas, w którym dziecko „nagle” nabywa pewnego rodzaju umiejętności, których wcześniej, pomimo mozolnej nauki, nie potrafiło opanować. Umiejętności te są przełomowe w dalszym rozwoju.

Jak rozpoznać skok rozwojowy? Co go charakteryzuje? Chwilę przed samym „skokiem”, nasze dziecko zaczyna się robić marudne, rozdrażnione, płaczliwe, ma problemy ze snem, brakuje mu apetytu, wymaga od nas więcej uwagi. Możemy zauważyć regres umiejętności – dziecko może mieć kłopot z czynnościami, które już wcześniej opanowało. Gdy zaobserwujemy tego typu symptomy, nie zaczynajmy martwić się na zapas i poczekajmy chwilę. To czas, kiedy warto uzbroić się w cierpliwość.
Skoki rozwojowe – kiedy występują?

W pierwszym roku życia dziecka następuje siedem skoków rozwojowych. Zazwyczaj pojawiają się w danym tygodniu życia malucha, jednak czasem mogą wystąpić szybciej lub później. Długie opóźnienia mogą być jednak sygnałem problemów ze zdrowiem niemowlaka, które mogą rzutować na jego dalszy rozwój, dlatego gdy zauważymy, że dany skok bardzo się opóźnia, odwiedźmy lekarza pediatrę, by rozwiać wątpliwości.


Pierwszy skok rozwojowy: 5. tydzień życia dziecka

Podczas pierwszego skoku rozwojowego u niemowlaka, dziecko zaczyna poznawać otoczenie. Zmysły malucha „budzą się”, wyostrzają, co sprawia, że dociera do niego o wiele więcej bodźców ze świata zewnętrznego. Niemowlę zaczyna także przekazywać prawdziwe emocje – jego uśmiech staje się bardziej świadomy, pojawiają się też pierwsze, prawdziwe łzy. Podczas tego skoku rozwojowego polepsza się również funkcjonowanie układu pokarmowego dziecka, co sprawia, że niemowlę rzadziej ulewa.

Ten skok rozwojowy, ze względu na ogrom zmian i „nagły atak bodźców” może sprawić, że nasz maluch będzie przerażony, dlatego zadbajmy o jego spokój i wyciszenie.


Drugi skok rozwojowy: 7.-9. tydzień życia dziecka

Między siódmym, a dziewiątym tygodniem życia, maluch próbuje podnosić główkę, odkrywa swoje rączki i rozpoczyna pierwsze próby łapania różnych przedmiotów, znajdujących się w zasięgu wzroku. Dziecko zaczyna się też bacznie przyglądać twarzom ludzi oraz zaczyna reagować na mimikę. Niemowlę w tym czasie wydaje również pierwsze dźwięki oraz reaguje na te docierające z zewnątrz.


Trzeci skok rozwojowy: 11.-12. tydzień życia dziecka

Podczas trzeciego skoku rozwojowego, maluch potrafi już skoordynować swoje ruchy, by śledzić dany przedmiot czy osobę. Na dodatek dziecko zaczyna wkładać do buzi wszelkie przedmioty znajdujące się w zasięgu jego rączek. To dlatego, że bogato unerwione usta oraz język dostarczają dziecku bodźców czuciowych o zwiększonym nasileniu.

Dziecko zaczyna rozpoznawać także różnice w tonie głosu dorosłego i coraz lepiej odczytuje emocje, ale i również coraz lepiej je wyraża – potrafi dać nam do zrozumienia, że jest np. znudzone.

Czwarty skok rozwojowy: 14.-19. tydzień życia dziecka

Po czwartym skoku rozwojowym nasze niemowlę będzie potrafiło przekręcać się z brzuszka na plecy i z pleców na brzuszek, podpierać się na rękach i unosić tułów, przekładać przedmioty z rączki do rączki, rozpoznawać swoje odbicie w lustrze i reagować na swoje imię. Maluch będzie także wykonywał także pewne czynności, aby osiągnąć określony efekt np. będzie świadomie zrzucał różne przedmioty, by zobaczyć jak mama je podnosi lub będzie potrząsał grzechotką, aby wydała dźwięk. Zacznie również gaworzyć, łącząc ze sobą różne dźwięki. Czwarty skok rozwojowy, to również czas na próby raczkowania.


Piąty skok rozwojowy: 22.-26. tydzień życia dziecka

To czas, gdy dziecko zacznie zauważać, że niektóre osoby są bliskie, a inne dalekie, obce i w związku z tym rozłąka z rodzicami, może skutkować u malucha tak zwanym lękiem separacyjnym. Dziecko na osoby nieznane będzie reagowało niepokojem i płaczem, ale gdy tylko zobaczy na przykład swoją mamę – rozchmurzy się, uspokoi i zacznie uśmiechać. Nie martwmy się – to całkowicie normalny etap rozwoju.


Szósty skok rozwojowy: 33.-37. tydzień życia dziecka

Ósmy miesiąc życia dziecka to czas przełomowego skoku rozwojowego dla inteligencji dziecka. Zmienia się jego myślenie, które zaczyna być bardziej zbliżone do myślenia dorosłego. Dziecko zaczyna rozpoznawać i przyporządkowywać cechy do konkretnych osób, zwierząt, przedmiotów. Maluch inaczej się komunikuje – wyraża więcej swoich emocji, np. przytula i pociesza swoje zabawki, okazuje zazdrość, gdy rodzice poświęcają uwagę innemu dziecku, wykazuje też większą inicjatywę do zabaw.


Siódmy skok rozwojowy: 41.-48. tydzień życia dziecka

Między 41. a 48. tygodniem życia maluch przechodzi przez ostatni, przed pierwszymi urodzinami, skok rozwojowy. To tak zwany etap sekwencji podczas którego dziecko zauważa, że pewne wydarzenia następują po sobie – dziecko buduje wieżę, po to by na końcu ją zburzyć i zacząć od nowa. Taka zabawa będzie dla niego ogromną frajdą.

W tym czasie, maluch również wie co pasuje do siebie, a więc potrafi włożyć np. kwadratowy klocek do kwadratowego otworu, chętnie wskazuje na rzeczy, po to by usłyszeć od mamy ich nazwę czy naśladuje głosy zwierząt.

Pamiętajmy, że każde dziecko rozwija się w indywidualnym tempie i nie każde dziecko potrafi wykonywać wszystkie rzeczy przypisane do konkretnych skoków rozwojowych. To sprawa indywidualna, a fakt, że dziecko rozwija się troszkę później niż np. dziecko koleżanki, które opanowało daną umiejętność wyjątkowo szybko znaczy po prostu, że maluch nie rozwija się gorzej, a inaczej. Wszelkie wątpliwości możemy jednak zawsze skonsultować z lekarzem pediatrą.

powrót do góry